u47.org

Versailles en de Duitse marine

De gevolgen van het verdrag van Versailles volgend op het einde van de Eerste Wereldoorlog was van invloed op de hele Duitse legermacht, met name de marine werd het meest aangetast. De voortdurende Britse angst voor de Duitse bedreiging van de eigen lang gehouden overmacht op zee, was op zijn zachts gezegd belachelijk. De ooit zo grootse zeemacht (Reichsmarine, zoals het heette sinds 1921), was teruggebracht to een vloot van baggermachines, sleepboten en oude slagschepen die betere tijden hadden gekend.

In Duitsland werd de schuld voor Versailles grotendeels bij de marine gelegd; met name de onbegrensde onderzeeboot campagne werd door velen gezien als een van de belangrijkste factoren achter de strenge maatregelen die de Duitse krijgsmacht opgelegd waren. Daar bovenop had men het kelderen van de hoge zee vloot, als een dure catastrofe gezien. Sommigen twijfelden zelfs aan de noodzaak van een marine, een idee wat gedeeld werd door ene Adolf Hitler die het gedrag van de keizerlijke marine in de oorlog bekriticeerde in zijn boek Mein Kampf

Raeder krijgt het bevel

In het begin van october 1928 werd de verdere ontwikkeling van de Reichsmarine als potentiele gevechtsmacht in handen gegeven van Erich Raeder, een beroeps zeeman en veteraan uit de eerste wereldoorlog. Als a-politieke officier met een scherp verstand begon Reader opgewekt aan zijn taak. Het moelijkst was wel het overtuigen van de Duitse leiding dat de marine opnieuw een haalbare optie was. Met het krijgen van de steun van de invloedrijke generaal Hindenburg in het duitse parlement, was Reader eindelijk in staat de fondsen te verkrijgen voor het starten van zijn wederopbouw van de marine. Er was in het geheim wel beperkt onderzoek en ontwikkeling geweest voor Reader was aangesteld, maar door deze fondsen ging dat meteen in de hoogste versnelling.

Het geheime onderzoek werd uitgevoerd onder noemer "buitenlandse projecten". Velen nieuwe tanks, vliegtuigen en onderzeeboten werden gepland, ontworpen en gebouwd buiten Duitsland. Veel van deze werkzaamhedternationale paria in die tijd. Met namen de onderzeeboot was iets wat geheel verboden was in de voorwaarden van Versailles; nietemin werden onderzoeken en vonden plaats in vergezochtte landen als Finland en Spanje. Belangrijk onderzoek werd zelfs gedaan in samenwerking met de Soviet Unie, de andere innaar deze vaartuigen gedaan onder auspicien van een Nederlands bedrijf Ingenieurskantoor voor Scheepsbouw (IvS), een dekmantel van het machtige Krupp.

De Kriegsmarine herbewapent zich

Het verstoppertje spelen ging een aantal jaar zo door totdat uiteindelijk in maart 1935 Hitler formeel de voorwaarden van Versailles naast zich neer legde. De Reichsmarine werd omgedoopt in Kriegsmarine, wat zoveel betekende als gevechtsvloot en de productie van nieuwe schepen begon aan een nieuw tijdperk. Hitler had zijn oorspronkelijke mening over de marine al lang laten varen en zag nu in dat het een essentieel onderdeel van het nieuwe, machtiger Duitsland was. Hij begon Reading te steunen.

Twee Kriegsmarine posters uit de oorlog. i. Een van de meeste beroemde Duitse posters uit de oorlog, met de recruterings advertentie voor de nieuw-gevormde Kriegsmarine. ii. Nog een recruterings poster, nu voor de onderzeeboot dienst.

De Brtse houding tegen Duitslands herbewapening, hoewel nog ver van acceptatie, was wat milder geworden. En ondanks harde taal van sommigen, werd oogluikend toegestaan dat Hitler openlijk het internationale recht negeerde. Op 21 mei 1935 werd de Reichsmarine omgedoopt tot Kriegsmarine, waarna onderzoek en ontwikkeling tot nieuwe hoogten werd opgevoerd. De Britse ambivalentie naar de Duitse herbewapening werd niet veel later bevestigd toen de Anglo-Germaanse Marine Overeenkomst werd getekend op 18 junie 1935, waarin Brittanie "toestond" dat de Duisters hun marine opnieuw van hulpmiddelen te voorzien, echter tot een sterkte van 35 procent van dat van de Royal Navy, op dat moment de sterkste zeemacht ter wereld. De berekeningen waren als volgt:

• Slagschepen - 184,000 ton
• Zware Kruisers - 51,000 ton
• Lichte Kruisers - 67,000 ton
• Vliegdekschepen - 47,000 ton
• Fregatten - 52,000 ton
• Onderzeeboten - 24,000 ton

Door wat leek op een belangrijke afwijking ten opzichte van de voorwaarden van Versailles, kregen onderzeeboten speciale aandacht. Er was bepaald dat de Duitse onderzeebootvloot maximaal 45 procent van de Royal Navy's capaciteit zou zijn. De cijfers hierboven geven aan datdat geen zware consessie was, aangezien de Britten zelf een kleine onderzeebootvloot hadden. Dit vanwege de defensieve- in plaats van offensieve aard van de Royal Navy. Op 29 juni 1935, direct na het tekenen van de nieuwe overeenkomst rolde de U-1, de eerste van wat een lange lijn van nieuwe, geavanceerdere onderzeetboten zou worden, uit de werf in Kiel. De eerste onderzeetboot flottielje, "Weddingen", zou worden aangevoerd door een veteraan van de onderzeebootdienst uit de eerste wereldoorlog, Fregattenkapitän Karl Dönitz, een talentvolle, ambitieuze officier, die al snel het hoofd van de onderzeebootdienst zou worden.

volgende »