u47.org

Skip to menu

Scapa Flow

Het resultaat van de aanval

De aanval van de U-47 op de Royal Oak was zonder twijfel een van de meest toonaangevende acties in de oorlog. In die zin dat de volledige aandacht van het Britse legertop en haar aanvoerder Winston Churchill uitging naar de dreiging die Prien en zijn bemanning vertegenwoordigden. Churchill, die in een verklaring na de aanval Prien's prestatie knarsetandend "een opmerkelijke uiting van professionele vaardigheid en durf" noemde, was zich altijd al bewsut geweest van het "onderzeeboot ongemak"; het was deze wijziging in algemene houding die er voor zorgde dat het tij tegen de onderzeeboten zou keren. Het was het lot dat slechts de Royal Oak geankerd lag die nacht. Had de schade aan de noord atlantische vloot groter geweest, licht het voor de hand dat de britse acties in de noordelijke atlantische oceaan een zware terugslag hadden gekregen.

Wat Kapitänleutnant Prien en zijn bemanning hadden gepresteerd blijkt nog uit het feit dat de Royal Oak een van slechts drie Britse slagschepen was die tot zinken werd gebracht gedurende de gehele oorlog en dan nog een van slechts twee die door de duitsers tot zijnken werd gracht. De andere, de HMS Barham werd tot zinken gebracht door de type VIIC U-331 voor de kust van noord afrika in november 1941. Het belangrijkste van de aanval op Scapa was echter de propaganda waarde; de Oak was al een ouder vaartuig en haar zinken, zeker demoraliserend voor de Royal Navy, had minder strategische gevolgen dan het verlies van de slagkruizer Hood in Mei 1941, of zelfs van de vliegdekschepen Courageous, Ark Royal en Eagle, die allen tot zinken werden gebracht door onderzeeboten.

De admiraliteit was vastbesloten om de gebeuretinssen van de nacht van 13 op 14 oktober 1939 in de toekomst te voorkomen. Een week na de ontsnapping van de U-47, werd het blokschip Neuchatel toto zinken gebracht in het zuiden van de Thames. Kort daarna werden nog vier blokschepen tot zinken gebracht de Kirk Sound helemaal afsluitend. Andere potentiele gaten werden ook gedicht op een soortgelijke manier. Vervolgens werd de blokkade in 1941 nog versterkt door de bouw van betonnen dammen, nu bekend als de Churchill barriers. De moeite die de admiraliteit nam om de Flow tot op de laatste milimeter af te sluiten gaf aan hoeveel respect en angst er was voor de onderzeeboten en hun bemanningen.

Terug in Duitsland werd de prestatie van de U-47 basis voor legendes. Gefeteerd door de Nazi leiders werd Prien al snel het gezicht van de Kriegsmarine. Niet geheel onverwacht werd het verhaal van het zinken van de Royal Oak in boekvorm gegoten voor het duitse publiek: Mein Weg nach Scapa Flow. Schijnbaar geschreven door Prien, maar eigenlijk het product van een co-schrijver en gepromoot als lekker leesbaar boek bedoeld om de moraal op te vijzelen en jonge mannen te motiveren zich aan te melden bij de onderzeeboot macht. Diverse gedenktekens werden nog bedacht na de aanval van de U-47 op Scapa Flow. Hieronder waren dolken, medaillons en aardewerk. Veel van deze dingen worden vandaag de dag nog verhandeld. Echter gezien de hoeveelheid onofficiele stukken en het gebrek aan precieze gegevens is het moeilijk vast te stellen of het om autentieke stukken gaat. Wat wel vast staat is dat de missie van Prien zo'n effect had dat hij legendarisch is geworden. De aanval kreeg niet alleen de aandacht in duitsland, zelfs een amerikaanse kauwgum fabriek sprong er op in.

Scapa Flow Medallion, voorkantScapa Flow Medallion, achterkant

Een indrukwekkende medallion herinnerend aan Priens aanval op de Royal Oak in Scapa Flow. De voorkant (links) toont een afbeelding van Kapitänleutnant Prien, terwijl de achterkant twee afbeeldingen van het zinkende slagschip met de inscriptie "getorpedeerd op 14.10.1939". (Met dank aan Holger Dorn voor beide afbeeldingen)

Amerikaans kauwgum plaatje, voorkantAmerikaans kauwgum plaatje, achterkant

De voor- en achterkant van een verzamel kaartje van kauwgum, uitgebracht door GUM, inc. een in Philadelphia gevestigde kauwgum fabriek. Het plaatje toont de aanval van de U-47 op de Royal Oak. Let op het foute getal in slachtoffers, 810 ipv 833. (Met dank aan Hans Mair van u-35.com voor beide afbeeldingen)

« vorige | volgende »

In association with amazon.com

Main Menu