Günther Prien
"De stier van Scapa Flow"
Priens tweede patrouille zou de man uit het kleine plaatsje in Thuringen, de status van legende geven, een zeeman geëerd door heel Duitsland en zijn leider. Nadat het hoofd van de onderzeeboot vloot, Karl Dönitz (zelf nu admiraal) had voorgesteld om de noordelijke vloot in Scapa Flow bracht de U-47 in de nacht van 13 op 14 oktober 1939 het slagschip Royal Oak tot zinken waarna hij ongeschonden weer ontsnapte en de lof van zijn chef, Nazi leider Adolf Hitler en van het duitse volk in oogste..
Links:De "Stier van Scapa Flow" en zijn triomferende bemanning komt aan in Wilhelmshaven ingehaald door een uitzinige menigte na zijnsuccesvolle missie in Scapa Flow. Rechts: Prien staat trots op de commando toren.
Na zijn terugkomst naar duitsland, werd de eerste erkende kampioen uit de oorlog beloond met het ijzeren kruis eerste klas en het ridderkruis of "Ritterkreuz", de laatste door Hitler zelf uitgereikt op 18 oktober 1939. Van de miljoenen die tijdens de oorlog zouden dienen in het duitse leger, zouden slechts 7313 deze onderscheiding krijgen met Prien als de eerste. De amerikaans journalist en auteur William L. Shirer was in berlijn tijdens de uitreiking en omschreef Prien en zijn bemanning als volgt:
Kapitein Prien, commandant van de onderzeeboot, kwam de persconferentie zaal in het ministerie van propaganda binnengewandeld, gevolgd door zijn bemanning, jongens van achtien, negentien, twintig jaar oud. Prien is dertig, gladgeschoren, verwaand, een fanatieke nazi en duidelijk zeer kundig. Prien werd geïntroduceerd door Hitlers perschef, Dr {Otto} Dietrich. Deze beef de Engelsen maar vervloeken en Churchill een leugenaar noemen. Prien vertelde hoe hij het gedaan had. Hij vertelde geen problemen gehad te hebben met het omzeilen van de barrière die de baai beschermde. Ik kreeg de indruk, hoewel hij niets zei wat dat kon bevestigen, dat hij een brits vaartuig, mogelijk een mijnenveger, gevolgd was. De Britse nalatigheid moest verschrikelijk zijn geweest.
(William L. Shirer, Berlijns dagboek 1934-1941)
Links: Günther Prien en de bemanning van de U-47 in Berlijn voor hun ontmoeting met Adolf Hitler in oktober 1939 na het tot zinken brengen van de HMS Royal Oak in Scapa Flow. Rechts: korte tijd later kreeg Prien ook nog het ridderkruis.
De ontvangst die Prien en zijn bemanning in Berlijn kregen was extatisch; de menigte was in grote getallen uitgelopen om hen te begroeten in de straten. Een onvoorbereidde toespraak van Prien gedurende zijn aanwezigheid bij een feestelijke show in Berlijns wintertuin theater werd uitgezonden op nationale radio. Daar werd ook aangekondigd dat het publiek 50.000 rijksmarken aan donaties had gegegeven, een voor die tijd verbazingwekkend bedrag. Weldoeners en handtekening jagers jong en oud stonden in rijen langs de starten in afwachting van een ontmoeting met hun held; één gelukkig fan was de acht en een half jaar oude Norbert Kelling die toevallig die avond bij de voorstelling was:
Op de avond van 18 oktober 1939 was ik met mijn ouders naar de wintertuin. Tijdens de voorstelling deed onder het publiek een gerucht de ronde dat kapitein-luitenant Prien en zijn bemanning zouden verschijnen. De hoofdingang ging open en de muziek begon te spelen. Het publiek ging staan terwijl Prien, vergezeld door zijn vrouw en zijn bemanning, binnenkwamen. Ze werden tussen een applaudiserend publiek door naar hun zitplaatsen op de voorste rij geleid. Het radioprogramma "Wunschkonzert" werd doorgeschakeld naar de microfoons in de zaal. Tijdens de pauze, werd Prien belegerd door mensen die om handtekeningen vroegen. Mijn moeder slaagde er in er een te krijgen en ik liet hem op school trots aan mijn klasgenoten zien. Het enthousiasme voor Prien in duitsland kon alleen worden vergeleken met de britse liefde voor Admiraal Nelson.
I heb de ansichtkaart met handtekening altijd bewaard in mijn kleine koffertje met favoriete dingen, die ik meenam in de schuilkelders gedurende de bombardementen van Berlijn die in de volgende jaren plaatsvonden. Zo komt het dat ik vandaag de dag nog steeds in het bezit ben van de handtekening ondanks de bombardementen op en mijn evacuatie uit Berlijn.
(Bron: After the Battle nr. 72, 20-21)
De avonvoorstelling in de Wintertuin in Berlijn, waar Prien en zijn bemanning een extatische ontvangst kregen van het publiek. Prien spreek met minister van propaganda Josef Goebbels met in het midden, aan Goebbels' linkerkant zijn vrouw Ingeborg. De andere dame op de voorste rij is Amelung von Varendorff's moeder; haar zoon staat in de voorgrond aan haar rechterkant
Na de gebeurtenissen in Scapa Flow, kreeg Priens reputatie een verdere opsteker doordat de nazi propaganda machine zijn succes ging gebruiken. In 1940 werd het onontkoombare boek, verhalend over de missie Mein Weg nach Scapa Flow ("Mijn weg naar Scapa Flow") uitgegeven. Schijnbaar geschreven door Prien, was Mein Weg nach Scapa Flow eigenlijk geschreven door Paul Weymar, een schrijver die door de uitgeverij, Deutscher Verlag, was ingehuurd als co-schrijver voor een autobiografie van de kaptitein van de U-47. Het overmatig geillustreerde boek nam de banale feiten en mengde die met een hollywood achtig heldendom; Prien werd niet alleen getoond tijdens het in de duisternis tot zinken brengen van de HMS Royal Oak, maar tevens veilg ontsnappend, achtervolgd door een groep vijandelijke fregatten, zijn vernietiging beogend.
In slechts zes weken opgesteld, was Weymars manuscripts doorspek van fouten en duidelijk opgesteld om te helpen met het recruteren van jonge mannen voor de onderzeeboot dienst; het primaire doel was om het Duitse volk te voorzien van een heldhaftig en moraal vergrotend verhaal en niet het correct weergeven van een historische gebeurtenis. Verdere wijzigingen door zowel de leger top en het propaganda ministerie leidden alleen maar tot meer fouten in de tekst. Wat met name opvalt in het verhaal is het ontbreken van de verwijzing naar weigerende torpedos tijdens de aanval in Scapa Flow, maar aangezien het boek werd gepubliceerd in 1940 is het ontbreken van zulke details volkomen begrijpelijk.
Echter, ten tijde van de publicatie was het feit dat wat beschreven stond in Mein Weg nach Scapa Flow weinig te maken had met wat er daadwerkelijk was gebeurd, van ondergeschikt belang. Prien was Scapa Flow binnengedrongen, de HMS Royal Oak was tot zinken gebracht en hij is veilig weer weggekomen. Dat waren de belangrijkste feiten en gezien de omstandigheden en de tijd is het begrijpelijk dat menigeen het belangrijk vond die feiten op te sieren. Het feitelijke verhaal van de missie was een stuk minder heldhaftig vanuit propaganda oogpunt; het toevoegen van een groep bloeddorstige fregatten om dingen op te leuken maakte het verhaal meer leesbaar. In dat oogpunt diende het boek zijn doel goed: Prien werd al snel een huiselijke naam en het Duitse volk - alsook het ministerie van propaganda - waren er gek op. De "Stier van Scapa Flow" zelf had echter echter een andere, meer gereserveerde kijk op zaken, openlijk verklarend dat hij "een officier was en geen filmster". Zijn weduwe!
Ingeborg zou hebben gezegd dat Günther "erg boos" was toen hij het manuscript ontving en dat hij "dingen bleef schrappen". De wijzigingen die haar man had aangebracht werden naar haar mening nooit opgenomen in het uiteindelijk gepubliceerde boek. De co-schrijver Weymar zelf was zo ongelukkig met zijn betrokkenheid bij het boek, dat hij weigerde iets te maken te hebben met "Priens boek" tot zelfs tien jaar na de oorlog in 1955.
